Zabawić na śmierć

gistfile1.txt

Wbrew powszechnemu pokutującemu nawet wśród sfer wykształconych, przekonaniu Huxley
("Nowy wspaniały świat") i Orwell ("1984") nie prorokowali tego samego.Orwel 
przestrzega że zostaniemy zniewoleni przez jakąś przemoc pochodzącą z zewnątrz. 
Tymczasem w wizji Huxleya do pozbawienia ludzi ich autonomii, pełni osobowości i 
historii niepotrzebny jest żaden Wielki Brat. W jego mniemaniu ludzie pokochają 
otaczającą ich przemoc, zaczną wielbić technologie, które pozbawiają ich wolności 
myślenia. Orwell lękał się tych, którzy zakażą wydawania książek. Huxley zaś 
obawiał się, że nie będzie powodu do ustanawiania podobnego zakazu, ponieważ 
zabraknie kogokolwiek, kto zechce książki czytać. Orwella przerażali ci, którzy 
pozbawiają nas dostępu do informacji. Przedmiotem obaw Huxleya byli natomiast 
ludzie, którzy dostarczą nam informacji w takiej ilości, że staniemy się bierni 
i egoistyczni. Orwell bał się, że nasza kultura przeistoczy się w kulturę 
niewolników. Huxley zaś lękał się że ogarnie nas kultura banału, zajmująca się 
jakimiś ekwiwalentami doznań "orgią-porgią" i wirówką infantylnych igraszek. Jak 
to zauważył Huxley w Nowym wspaniałym świecie, bojownicy o prawa obywatelskie 
i racjonaliści, którzy pozostają w stałej gotowości aby przeciwstawiać się 
tyrani "nie wzięli pod uwagę bezgranicznej niemal zachłanności człowieka 
na rozrywkę". W roku 1984 dodał Orwell ludzi kontroluje się przez zdawanie 
im bólu. W Nowym wspaniałym świecie to samo jest osiągane dzięki dostarczaniu 
przyjemności. Słowem, Orwell obawiał się, że zniszczy nas to, czego nienawidzimy, 
Huxley zaś - że to, co uwielbiamy.

Rozwiązanie które tu proponuję podsunął również Aldous Huxley. Nie mogę uczynić
nic lepszego. Wierzył on wraz z H.G. Wellsem że znajdujemy się na szlaku od 
edukacji do katastrofy i pisał nieustannie o konieczności naszego zrozumienia 
polityki i epistemologii mediów. Próbował nam w końcu powiedzieć że w tym, co 
dotknęło ludzi w Nowym wspaniałym świecie nie chodziło o to że oni się śmiali 
zamiast myśleć, ale o to że nie wiedzieli ani z czego się śmieją, ani dlaczego 
przestali myśleć.

Nail Postman
"Zabawić się na śmierć"


Copyleft 2007