Skip to content

Instantly share code, notes, and snippets.

@McSinyx
Last active November 22, 2018 14:40
Show Gist options
  • Star 0 You must be signed in to star a gist
  • Fork 0 You must be signed in to fork a gist
  • Save McSinyx/3ee8f943d8d6cae7bbcda7a37ac8e217 to your computer and use it in GitHub Desktop.
Save McSinyx/3ee8f943d8d6cae7bbcda7a37ac8e217 to your computer and use it in GitHub Desktop.
Một vài đặc điểm loại hình tiếng Việt

Một vài đặc điểm loại hình tiếng Việt

Phương thức hư từ

Các ý nghĩa ngữ pháp, mà đặc biệt là các mối quan hệ ngữ pháp giữa các từ, có thể được thể hiện bằng các hư từ. Đó chính là phương thức hư từ:

Tôi đang ăn cơm.

Tuy nhiên trong các ngôn ngữ biến hình (như tiếng Anh), hư từ có thể được sử dụng kèm theo một phương thức ngữ pháp khác, ví dụ như phương thức phụ gia:

I am eating.

Khi này, người ta coi việc sử dụng hư từ là phương thức phụ, còn phương thức phụ gia mới là phương thức ngữ pháp đặc trưng.

Có thể nói, phương thức hư từ là phương thức được sử dụng là phương thức ngữ pháp chủ yếu trong các ngôn ngữ không biến hình. Ví dụ trong tiếng Việt, để thể hiện ý nghĩa thời chúng ta sử dụng những hư từ như đã, đang, sẽ; để thể hiện thức mệnh lệnh, chúng ta sử dụng những hư từ như hãy, đừng, chớ, nào, thôi; để thể hiện ý nghĩa dạng chúng ta dùng các từ bị, được; hoặc để thể hiện các mối quan hệ khác nhau giữa các từ, chúng ta sử dụng các từ của, cho, bằng, đến, v.v…

Phương thức trật tự từ

Việc sắp xếp các từ theo những trật tự khác nhau có thể làm thay đổi ý nghĩa ngữ pháp của chúng. Trật tự từ cũng là phương thức được sử dụng phổ biến trong các ngôn ngữ, nhưng không phải trong ngôn ngữ nào trật tự từ cũng luôn luôn là phương thức mang tính bắt buộc, ví dụ trong tiếng Anh các câu sau mang cùng nghĩa:

To school he goes.
He goes to school.

Trong khi đó thì ở các ngôn ngữ không biến hình, như tiếng Việt hay tiếng Hán, trật tự của các từ thường rất ổn định và mang tính bắt buộc. Sự thay đổi vị trí của các từ sẽ kéo theo sự thay đổi về nghĩa của câu nói hay của một đơn vị ngôn ngữ, vì chức năng ngữ pháp của các từ thay đổi. So sánh:

Nó đi đến trường.
Đi đến trường nó.
Đến trường nó đi.

Phương thức trật tự từ có thể được dùng để thể hiện nhiều loại ý nghĩa ngữ pháp khác nhau, như thức mệnh lệnh, dạng, thời, từ loại và nổi lên trên hết là chức năng ngữ pháp khác nhau của các từ. Xét như vậy ta có thể thấy rằng, phương thức trật tự từ là phương thức đặc trưng cho các ngôn ngữ không biến hình, bởi vì các ngôn ngữ biến hình, đa số các loại ý nghĩa ngữ pháp thường được thể hiện bằng các dạng thức khác nhau của từ.

Sign up for free to join this conversation on GitHub. Already have an account? Sign in to comment