W Poznaniu w tej technologii wybudowano około 500 budynków. Mieszka w nich 200 tys. poznaniaków. W całej Polsce 60 tys. takich budynków ma 12 mln mieszkańców. Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Poznaniu skontrolował ich stan techniczny. I jest zaniepokojony.
Gdy w latach 70. i 80. powstawały takie bloki mówiło się, że za 40, góra 50 lat, się rozpadną, bo przerdzewieją stalowe złącza między płytami. Brakowało wówczas stali nierdzewnej i trzeba było wykorzystywać zwykłą. Na dodatek brakowało materiałów budowlanych, a ich jakość, podobnie jak wykonanie, pozostawiały wiele do życzenia.
Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego sprawdził jaki jest stan 54 wielkopłytowych budynków w Poznaniu. Skontrolował więc co dziesiątą tego rodzaju budowlę na dziewięciu poznańskich osiedlach, zarządzanych przez Poznańską Spółdzielnię Mieszkaniową, Spółdzielnię Mieszkaniową Osiedle Młodych, Spółdzielnię Mieszkaniową Grunwald, Poznańską Spółdzielnię Mieszkaniową Winogrady i Młodzieżową Spółdzielnię Mieszkaniową Enklawa.
Stan techniczny 48 budynków oceniono jako zadowalający, a sześciu - jako dobry. "Tylko cztery nie zostały jeszcze ocieplone, a pięć przeszło jedynie częściową termoizolację, na przykład ocieplono tylko ściany szczytowe".
Wśród nieprawidłowości wykrytych podczas okresowych kontroli stanu technicznego budynków wymieniono m.in. zły stan techniczny ścian zewnętrznych w budynkach niepoddanych termoizolacji, a także ocieplenia ścian zewnętrznych i płyt balkonowych, w których występują ubytki betonu, spękania posadzki, łuszcząca się farba i zacieki.
Wskazano także na problem zbyt niskich balustrad balkonowych - często mają one poniżej 110 cm, a taki jest limit wymagany przez obecnie obowiązujące przepisy. Wykryto również pęknięcia i rysy na łączeniach prefabrykatów, brak wypełnień uszczelniających przestrzeń pomiędzy płytami i zarysowania.
Jak zaznacza Paweł Łukaszewski, najwięcej uwagi wymagają ściany zewnętrzne. - Chodzi głównie o zagrożenie wynikające ze stanu technicznego połączeń trzech płyt tworzących ściany tych budynków: płyty nośnej (wewnętrznej) warstwy izolacyjnej i płyty zewnętrznej, wykończonej charakterystycznymi "kamyczkami". Te trzy warstwy połączone są stalowymi łącznikami, zwanymi wieszakami. Nasze obawy wynikają właśnie ze stanu technicznego wieszaków, bo często były one robione ze złej jakości stali i niewłaściwe je montowano, a na dodatek nie zawsze wieszaków było tyle, ile być powinno - tłumaczy Paweł Łukaszewski. - A skorodowanie wieszaków może doprowadzić do odpadnięcia warstwy zewnętrznej.
Drugi problem, to stan zamków między płytami, które też nie były wykonywane ze stali nierdzewnej. Teraz bloki są już ocieplone i o wiele trudniej sprawdzić stan tych stalowych elementów.
Paweł Łukaszewski przyznaje że w protokołach z okresowych kontroli stanu technicznego inspektorzy budowlani nie znaleźli żadnych informacji o wynikach badań dotyczących stanu technicznego tych elementów. - Uważam, że zarządcy budynków z wielkiej płyty powinni być zobligowani przepisami do zlecania takich ekspertyz. Można to robić za pomocą odkrywek, ale są też trzy metody nieinwazyjne, jednak ich stosowanie wymaga odpowiedniego sprzętu i umiejętności - wyjaśnia dyrektor poznańskiego PINB.
W związku z tym Paweł Łukaszewski zapowiada, że w tym roku kontrolerzy wystąpią do poznańskich zarządców budynków zrealizowanych w wielkopłytowej technologii z dwoma dodatkowymi pytaniami, które pozwolą upewnić się, czy wykonano badania dotyczące stanu technicznego złączy występujących w tych budynkach oraz czy przed termoizolacją badano prawidłowość wykonania i jakość stalowych wieszaków. Kolejne działania PINB, dotyczące wzmacniania elementów tworzących budynki z wielkiej płyty, uzależnione będą od uzyskanych odpowiedzi.
Według danych podanych przez poznański magistrat, w całym kraju w ok. 60 tys. budynków wykonanych w takiej technologii, mieszka 12 mln ludzi. Z tego 200 tys. to poznaniacy. Ich bloki natomiast, a jest około 500, pochodzą z lat 70., 80 i początku lat 90.
Inspektorzy PINB stwierdzili, że wszystkie skontrolowane w 2020 roku budynki, wzniesione w technologii wielkopłytowej, nadają się do dalszego bezpiecznego użytkowania. Nadzór podkreśla też, że spółdzielnie mieszkaniowe, które nimi administrują, wywiązują się ze swoich obowiązków rzetelnie i przeprowadzają wszystkie wymagane przepisami okresowe kontrole stanu technicznego.