Ίσως από ματαιοδοξία, ίσως για να καταλάβω καλύτερα τον τρόπο που σκέφτομαι, κάθισα και κατέγραψα τα άτομα που με έχουν επηρεάσει περισσότερο.
Όλοι μας έχουμε κάποια πρόσωπα που μας επηρέασαν στο παρελθόν και συνεχίζουν να το κάνουν στο παρόν, είτε πρόκειται για συγγενικά και φιλικά πρόσωπα, είτε δημόσια. Για να μπορεί αυτή η λίστα επιρροών να είναι χρήσιμη σε κάποιον τρίτο, θα αναφέρω τα δημόσια πρόσωπα.
Ένα παλικάρι που τόλμησε και τα έβαλε μόνος του με ολόκληρη διμοιρία των ΜΑΤ και τον σάπισαν στο ξύλο. Το αποτέλεσμα ήταν μέσα σε έναν μήνα να καταρρεύσει ψυχοσωματικά και να πεθάνει.
Διάβασα το συγκλονιστικό του βιβλίο …καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς. Μου έδωσε μια εικόνα του πώς είναι να ζεις από παιδί τη μισή σου ζωή σε φυλακές, τρελοκομεία, να περιμένεις την εκτέλεσή σου, να βασανίζεσαι, να τα βάζεις με το σύστημα. Και να προδίδεσαι τελικά από τους δικούς σου, όταν ξεφεύγεις από τη «γραμμή». Οι συνεντεύξεις του, που μπορεί να βρει κανείς στο διαδίκτυο, είναι επίσης καθηλωτικές.
Το μόνο καλό που έκανε η «αυτής εξοχότης» πρόεδρος της δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου ήταν μια τιμητική αναφορά για τον θάνατο του Περικλή Κοροβέση. Για τον λόγο αυτό, ο εσμός της ακροδεξιάς της επιτέθηκε και μου κίνησε την περιέργεια να μάθω ποιος ήταν τελικά αυτός ο αγωνιστής.
Στα 27 του χρόνια ήταν, όπως ο ίδιος έλεγε για τον εαυτό του προσπαθώντας να μας πείσει ώστε να μην αδρανούμε, απλά ένα «κωλόπαιδο» που κατήγγειλε τη χούντα με αποτέλεσμα να αποβληθεί η Ελλάδα από το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Στεκόταν στο κέντρο του περιθωρίου όπως λεγόταν η στήλη του στην Εφημερίδα των Συντακτών. Δεν φοβόταν να γίνεται αιρετικός, να παρουσιάζει τις θέσεις της αναρχίας, να υποστηρίζει τους ομοφυλόφιλους, τους ναρκομανείς, τους πρόσφυγες και όσους υφίστανται βασανιστήρια από την εξουσία.
Παρότι βαθιά μορφωμένος και καλλιεργημένος, ήταν ένας άνθρωπος «του δρόμου» και χρησιμοποιούσε απλή γλώσσα. Στις συνεντεύξεις του που υπάρχουν στο διαδίκτυο μπορεί κανείς να διαπιστώσει αυτή του την αμεσότητα.
Δεν χρειάζεται συστάσεις. Στην πρώτη γραμμή του αγώνα μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Τον γνώρισα ως μαθηματικό διαβάζοντας το Logicomix. Ανακάλυψα ότι αγωνίστηκε για την ειρήνη και έγραψε δέκα εντολές για τον ορθολογισμό και ενάντια στον φανατισμό. Σ' ένα αγαπημένο μου ρητό του αναφέρει
Ένα από τα σημάδια επερχόμενου νευρικού κλονισμού είναι όταν πιστεύει κανείς ότι η δουλειά του είναι φοβερά σημαντική.
Δεν διστάζει να «λερώσει τα χέρια του» και να εφαρμόσει αυτά που πιστεύει στην πράξη, όπως και οι υπόλοιπες επιρροές που αναφέρω. Είναι ίσως ο μόνος Έλληνας πολιτικός που παραδέχεται δημόσια τα λάθη του.
Έχει κατηγορηθεί για πολλά, όμως δεν θυμάμαι κάποιον να ισχυρίζεται ότι δεν γνωρίζει το αντικείμενό του, την Πολιτική Οικονομία. Θα ήθελα να τονίσω αυτό το επιστημονικό του κομμάτι εδώ, καθώς υπάρχουν εξαιρετικές διαλέξεις του για την Οικονομία συνήθως στα Αγγλικά. Είναι εκλαϊκευμένες, αλλά όχι απλουστευτικές. Σε αυτό το στυλ είναι και το βιβλίο του που θα ήθελα να διαβάσω με τίτλο Μιλώντας στην κόρη μου για την οικονομία.
Ίδρυσε το ανεξάρτητο αυτοδιαχειριζόμενο μέσο ενημέρωσης The Press Project που μετά από πολλά χρόνια από την ξαφνική καρδιακή του ανακοπή συνεχίζει να είναι από τις κορυφαίες δημοσιογραφικές ιστοσελίδες. Ως πληροφορικός, τον θαυμάζω διπλά, γιατί είχε αναλάβει και την ανάπτυξη της ιστοσελίδας καθώς και άλλων project, όπως την αναμετάδοση της ΕΡΤ με απίστευτη ταχύτητα, όταν την έκλεισε το καθεστώς της Δεξιάς.
Αν και δεξιών –δεν θα έλεγα όμως συντηρητικών– αντιλήψεων, η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου έχει την «ευπρέπεια της υποκειμενικότητας». Στις αναρίθμητες διαλέξεις της σε κάνει να ζεις το παρελθόν στο τώρα, χωρίς να χασμουρηθείς ούτε μία φορά μετά από ώρες, όπως είπε και ο Ανδρέας Κονάνος.
Το βιβλίο Μόνο λίγα χιλιόμετρα σε απομακρύνει λίγο από την ελληνοκεντρική ιστορία που διδάσκεται με βαρετό τρόπο στο σχολείο και σε φέρνει πιο κοντά στους υπόλοιπους λαούς.
Παίρνοντας «πάσα» από τη Μαρία Ευθυμίου, η θρησκεία είναι το βασικό κλειδί για να καταλάβεις έναν πολιτισμό. Οφείλουμε να γνωρίζουμε τα βασικά, έστω της θρησκείας του χώρου μας.
Εδώ ωστόσο αναφέρω άτομα και αναγνώσματα που με έκαναν να δω τον χριστιανισμό πέρα από το ιστορικό και φολκλορικό του πλαίσιο.
Εκτός από τις παρακάτω επιρροές, θα αναφέρω ενδεικτικά τον άγιο Παΐσιο, τον άγιο Λουκά τον Ιατρό και τον π. Φιλόθεο Φάρο.
Τα λόγια του Χριστού, του μόνου ιδρυτή μεγάλης θρησκείας που ισχυρίστηκε ότι είναι ο Θεός, παραμένουν επίκαιρα αλλά και ανεφάρμοστα μετά από χιλιετίες. Βάζει τον πήχη ψηλά, ωστόσο βοήθησε να γίνουν λίγα βήματα εξανθρωπισμού της κοινωνίας.
Η ορθοδοξία έχει μια άναρχη δομή. Αυτό έχει το καλό, αλλά και το κακό ότι ο καθένας λέει το κοντό και το μακρύ του. Για αυτό το λόγο, πιστεύω ότι είναι σημαντικό να εντοπίσει κανείς μια λίστα από σύγχρονα βιβλία που εγκρίνει κάποια επίσημη ορθόδοξη αρχή. Έπεσα πάνω στην προτεινόμενη βιβλιογραφία για μαθητές Λυκείου του 2015 από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Ένα από τα βιβλία που υπάρχουν στη λίστα είναι Η Ορθόδοξη Εκκλησία.
Ο συγγραφέας του βιβλίου αυτού ήταν Άγγλος που έγινε ορθόδοξος σε ηλικία 24 χρόνων. Αυτό έχει τη σημασία του, γιατί μας κάνει να δούμε την ορθοδοξία πιο σφαιρικά και αντικειμενικά, από κάποιον που βρισκόταν για χρόνια έξω από αυτήν. Στο βιβλίο περιγράφεται η ιστορία της ορθοδοξίας, χωρίς περικοκλάδες, με γραφή «αγγλικής σχολής». Είναι άξιο αναφοράς ότι στηλιτεύονται πολλά κακώς κείμενα, όπως οι εθνικιστικοί ανταγωνισμοί των κατά τόπους εκκλησιών. Γίνεται αναφορά στη μελανή στάση της ελληνικής εκκλησίας κατά την περίοδο της χούντας.
Στην προαναφερθείσα προτεινόμενη βιβλιογραφία υπάρχει και το βιβλίο Εμπειρική Δογματική με απομαγνητοφωνημένες ομιλίες του π. Ιωάννη Ρωμανίδη.
Ο π. Ιωάννης, όπως και ο Κάλλιστος Ware, δεν στρογγυλεύει τα πράγματα και δεν αρέσκεται στη διπλωματική γλώσσα. Για αυτό το λόγο ήρθε σε ρήξη με τον επιβλέποντα του διδακτορικού του, πήγε σε εκκλησιαστικά δικαστήρια, εκδιώχθηκε ως «κομμουνιστής» από τη χούντα χωρίς καν να έχει πολιτική δράση. Ήταν παθιασμένος στο να αποδείξει ότι η ορθοδοξία είναι μια θετική επιστήμη, σε σημείο που έμοιαζε σαν ένας ακαδημαϊκός επαναστάτης. Μετά τη χούντα και όλες αυτές τις φουρτούνες, η διδασκαλία του πλέον θεωρείται κλασική και θεμελιώδης και δεν αμφισβητείται από κανέναν είτε φανατικό είτε μοντέρνο, από όσο τουλάχιστον μπορώ να γνωρίζω, ίσως η μοναδική περίπτωση σύγχρονου θεολόγου στην Ελλάδα.
Στο προαναφερθέν βιβλίο φωτίζεται η ορθοδοξία σε ένα πρακτικό επίπεδο. Τι σημαίνει ηθική; Τι νόημα έχουν τα δόγματα; Όλα παίρνουν νόημα μόνο αν βλέπεις το άκτιστο φως του Θεού. Σε διαφορετική περίπτωση, τα δόγματα είναι πατερίτσες για ανάπηρους πνευματικά ανθρώπους που βασίζονται στις εμπειρίες τρίτων (των αγίων) για να βρουν την οδό της ανάπαυσης και της σωτηρίας τους.
Είναι ο θεολόγος από τη Λαμία που δημιούργησε το δημοφιλές ιστολόγιο Αντιαιρετικός. Συστήνεται ως καθηγητής θρησκευτικών, κάνει δημόσιους διαλόγους με πιστούς άλλων δογμάτων, κυρίως με Μάρτυρες του Ιεχωβά. Αιώνια έφηβος, μιλάει με πάθος και χιούμορ στις καρδιές των νέων. Ανοιχτόμυαλος, χωρίς να κάνει κήρυγμα ότι κατέχει την απόλυτη αλήθεια, είναι έτοιμος να συζητήσει χωρίς φόβο για οποιοδήποτε θέμα, απλά αναζητώντας την αλήθεια.
Δεν είχε πανεπιστημιακές γνώσεις όπως οι προηγούμενοι, μόνο βιώματα. Ο Βίος και οι λόγοι του συνεχίζουν ακόμα και μετά τη εκδημία του να αλλάζουν τις ζωές πολλών ανθρώπων που διψάνε για παραδείγματα πραγματικής αγάπης για τον Θεό. Μακριά από φανατισμούς και ψυχαναγκασμούς.
Ο άγιος Πορφύριος μέσα από τα βιβλία του ήταν αυτός που άλλαξε και τη ζωή ενός ιερωμένου, του π. Λιβύου. Το πρώτο του βιβλίο Ο κινέζος, ο Θεός και η μοναξιά είναι το καλύτερό του, αν και ακολούθησαν πολλές συγγραφικές επιτυχίες, γιατί μιλάει για τον Θεό, χωρίς να αναφέρεται σε Αυτόν, μέσα από ιστορίες ανθρώπων της διπλανής πόρτας.
Τη μοναδική φορά που είδα τον π. Λίβυο από κοντά, σε μία βιβλιοπαρουσίασή του, είχα την τύχη να ακούσω και τον θεολόγο Ανδρέα Αργυρόπουλο. Όπως και ο π. Λίβυος, ο Ανδρέας Αργυρόπουλος είναι εξαιρετικά ενεργός στο Facebook. Προσωπικά με κέρδισε… με την ανεπάρκεία του! Σε εκείνη την ομιλία που είχα παρευρεθεί είχε πει από όσο θυμάμαι από μνήμης
Συνήθως ακούω πώς κάποιος π.χ. ιερέας κατατρόπωσε κάποιον σε μία δημόσια συζήτηση ή πώς κάποιος μεταστράφηκε. Μήπως όμως πρέπει να κάτσουμε μία μέρα να μιλήσουμε και για τις αποτυχίες μας; Γιατί για παράδειγμα είμαστε μακριά από τους νέους και γιατί δεν τους συγκινεί ο λόγος μας;
Για να είμαι ειλικρινής, δεν έχω διαβάσει ακόμα βιβλία του, αλλά θα ήθελα να διαβάσω το Χριστιανοί και πολιτική δράση κατά την περίοδο της δικτατορίας και κυρίως το Ο Θεός, οι Νέοι και άλλες Rock 'n Roll ιστορίες που στην περιγραφή του αναφέρει
Οι χριστιανοί νέοι δε μπορεί να είναι τα καλά παιδιά μιας κοινωνίας, που οι αξίες της είναι ο εύκολος πλουτισμός, ο ατομικισμός, ο χυδαίος υλισμός, η κοινωνική ανέλιξη με κάθε τρόπο κ.λπ. Δε μπορούν να αποδέχονται μια κοινωνία που η αξιοπρέπεια, η συλλογικότητα, η αξιοκρατία, η υπόληψη, η συνευθύνη βρίσκονται στο περιθώριο. Οφείλουν να είναι η πνευματική αλητεία της κοινωνίας.
Είναι με τον π. Λίβυο το δίδυμο που φέρνει τη νεολαία στην εκκλησία. Μακριά από ξύλινες γλώσσες, ρατσισμούς και φονταμενταλισμούς που είναι δυστυχώς ο κανόνας.
Στις ομιλίες και τα βιβλία του δίνει εξαιρετικές συμβουλές για τον γάμο, την ανατροφή των παιδιών και πολλά άλλα. Ωφελήθηκα προσωπικά από μια ομιλία του για το άγχος.
Τέλος, περνάμε σε δύο διακεκριμένους επιστήμονες, γιατρούς, όχι θεολόγους. Ο Δρ. Στέφανος Δημόπουλος έχει κάνει χιλιάδες επιτυχείς εγχειρίσεις για τη θεραπεία του καρκίνου των ματιών και έχει διατελέσει διευθυντής του νοσοκομείου Υγεία. Στον ελεύθερο χρόνο του είναι όμως… κυνηγός αγίων! Στο βιβλίο του Άγιον Όρος χώρα ζώντων βιογραφεί πολλούς από αυτούς, που έζησαν στην εποχή μας.
Μέσα στον γενικότερο σκοταδισμό, πήρε θαρραλέα θέση υπέρ των εμβολίων για τον κορωνοϊό με σειρά άρθρων και μία ραδιοφωνική συνέντευξη από τα οποία μπορεί κανείς να αντλήσει επιπλέον πληροφορίες για το πώς βλέπει ένας επιστήμονας που έχει γνωρίσει αγίους τη σχέση επιστήμης και εκκλησίας.
Ο Δρ. Francis Collins ήταν ο επικεφαλής της αποκρυπτογράφησης του ανθρώπινου DNA και για πάνω από δώδεκα χρόνια διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ. Από τους πιο σημαντικούς εν ζωή επιστήμονες θετικών επιστημών. Μεγαλωμένος σε οικογένεια και εκπαιδευτικό περιβάλλον που έτρεφαν αδιαφορία στην καλύτερη και σνομπισμό στην χειρότερη περίπτωση σε σχέση με τις θρησκείες. Αγνωστικιστής ή άθεος.
Κάπου εκεί βρίσκεται μία αφορμή για να ξεκινήσει μία συστηματική και ειλικρινής αναζήτηση για το τι ισχύει και τι όχι σχετικά με τις θρησκείες. Όλο το ταξίδι του καταγράφεται στο βιβλίο Η γλώσσα του Θεού.
Με τα βιβλία του Μεγαλώνοντας μέσα στην ελληνική οικογένεια και Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί; προσφέρει μία εκλαϊκευμένη εισαγωγή στην ψυχανάλυση. Επιπλέον, φωτίζει κάποιες από τις σκοτεινές πλευρές της ελληνικής κοινωνίας.
Είναι οι συγγραφείς του βιβλίου Debugging Teams και παρουσιαστές μίας σειράς από βίντεο για τη στάση και τη συμπεριφορά μας στους χώρους εργασίας αλλά και έξω από αυτούς. Μόνο τυχαίοι δεν είναι, καθώς έχουν δουλέψει ως προϊστάμενοι στις μεγαλύτερες εταιρείες Πληροφορικής και έχουν προσφέρει δωρεάν γνωστές εφαρμογές ανοικτού (ελεύθερου-δημόσιου) κώδικα.
Το ηθικό δίδαγμά τους είναι ότι οι κινήσεις μας θα πρέπει να βασίζονται στο τρίπτυχο «ταπεινότητα-σεβασμός-εμπιστοσύνη». Είμαι πολύ τυχερός που τα έμαθα αυτά, έστω σε θεωρητικό επίπεδο, γιατί στην πράξη δυστυχώς ο ένας κοιτάει να βγάλει το μάτι του άλλου και έτσι μπαίνεις και εσύ στο τρυπάκι.
Συγγραφέας του εξαιρετικού άρθρου Πώς είναι να είσαι πληροφορικός μετά τα 40 στα Αγγλικά. Εξαιρετικά επίκαιρο για εμένα, γιατί αυτή είναι πλέον η ηλικία μου! Τα μη τεχνικά του άρθρα είναι ό,τι χρειάζεται να διαβάσει ένας πληροφορικός που δεν ενδιαφέρεται απλά να παίρνει τον μισθό του, αλλά και για το πού πάει ο ίδιος και η κοινωνία μέσα στην οποία ζει. Και πώς τον εκμεταλλεύονται οι εταιρείες.
