Skip to content

Instantly share code, notes, and snippets.

@zoghal
Last active June 15, 2017 19:36
Show Gist options
  • Star 0 You must be signed in to star a gist
  • Fork 0 You must be signed in to fork a gist
  • Save zoghal/51abc81a20a69308039af46844babed7 to your computer and use it in GitHub Desktop.
Save zoghal/51abc81a20a69308039af46844babed7 to your computer and use it in GitHub Desktop.
بهداد عبادی
<html dir="rtl">
<body>
<p>کمتر از دوسال پیش برای ساخت یک پوستر نیاز به قلم آزاد داشتم و پس از کمی جست‌وجو فهمیدم قلم‌های فارسی با مجوز آزاد بسیار کم هستند و آن‌هایی هم که هستند بسیار نامناسب!</p>
<p>این داستان هم زمان بود با حضور خواهرم در دو سالانه سرو نقره‌ای که نگاه ویژه‌ای به قلم داشت. همین طور که خواهرم درگیر دوسالانه بود و گاهی خبرهایی راجع به قلم‌ها بهم می‌داد با خودم گفتم چرا منتظر باشم تا شــــایـد یکی دیگر این مشکل را حل کند؟ چرا من برایش تلاش نکنم؟ این شد که تصمیم گرفتم تا حد توانم برای حل این مشکل دست به کار شوم.</p>
<p>برایم خیلی واضح بود که از ما برنامه‌نویس‌ها طراح قلم در نمی‌آید و این فکر که خودم بروم قلم طراحی کنم را هم کلا دور ریختم. از همان اول به دنبال راهی برای جذب طراح‌های قلم برای طراحی قلمی با مجوز آزاد بودم.</p>
<p>با کمی جست‌وجو و تحقیق فهمیدم مشکل تنها برای ما آزادکارها نیست و کلا قلم فارسی مناسب بسیار کم داریم حتی می‌شود گفت برای صفحه‌های نمایش اصلا نداریم.</p>
<p>شاید این مورد رو حس نکرده باشید بگذارید با چند مثال ساده مساله را باز کنم.</p>
<p>تا حالا چند بار شده خطی از متنی را بخوانید متوجه مطلب نشوید و دوباره از اول بخوانید؟ چه قدر شده که یک کلمه را اشتباه بخوانید؟ نقطه‌ها را جابه‌جا ببینید؟ دقت کردید چه قدر ارایه‌های فارسی نسبت به نمونه انگلیسی‌شان بی‌ریختند؟ تا حالا سعی کردیده‌اید نسخه فارسی وب‌سایت‌های مختلف مثلا جیمیل را به زبان فارسی ببینید؟ دقت کردید چه قدر ناخوانا و زشتند؟ یا مثلا موقع خواندن مطالب طولانی به زبان فارسی چشمتان خسته شده و شروع به سوزش کرده؟ دیدید زیرنویس شبکه‌های مختلف سیما چه قدر بد خوانده می‌شود؟ به نظرتان ممکنه سرانه کم مطالعه در ایران به قلم هم ارتباط داشته باشد؟</p>
<p>این‌ها همه ناشی از مشکلات طراحی هست که یا خطای دید ایجاد می‌کند یا قلم، خوانایی لازم را ندارد یا با خط فارسی مطابقت ندارد و کلی مسائل دیگر که خارج از ظرفیت این مطلب است.</p>
<p>یک سری مشکلات فنی در پیاده‌‌سازی قلم داریم. مثل مطابق نبودن با جدول یونی‌کد یا به کار گرفتن شکل اشتباه برای کاما، ویرگول و جدا کننده هزارگان یا نداشتن اطلاعات هینت (hint) مناسب و در نتیجه نمایش بد قلم‌ها دربعضی از سیستم‌های قدیمی به خصوص در ویندوز یا حجم بالای قلم‌ها وعدم امکان استفاده برای وب‌قلم.</p>
<p>دسته بعدی از مشکلات مربوط به قوانین حقوقی است. در کل شاید کمتر از انگشتان یک دست قلم فارسی با مجوز آزاد داشته باشیم. بقیه قلم‌ها یا معلوم نیست چه مجوزی دارند یا آزاد نیستند. حتی اگر قصد خرید هم داشته باشید تعداد بسیاری را اصلا نمی‌شود فهمید که باید از کجا و چه جوری خرید.</p>
<p>نتیجه منطقی چیه؟ تقریبا تمام قلم‌هایی که در حال استفاده هستیم را نباید استفاده کنیم.</p>
<p>
خیلی واضح است، در ایران تلاش بسیار کمی برای ساخت قلم مناسب صورت پذیرفته است. به خصوص برای صفحات نمایش (اگر برایتان جالب است که بدانید چه فرقی بین قلم روی کاغذ و نمایشگر وجود دارد، پیشنهاد می‌کنم مصاحبه با دامون خانجانزاده را بخوانید) و باعث شده است ما این همه مشکل برای خواندن داشته باشیم در حالی که برای انگلیسی و عربی سال‌هاست قلم طراحی می‌شود و حتی بسیاری از قلم‌های ما تغییر داده شده یک قلم عربی است که مطابق خط فارسی نیستند. بسیاری از قلم‌های فارسی توسط افرادی که زبان فارسی را نمی‌‌شناسند ساخته شده و نتیجه، قلمی است مانند تاهوما با (ی) عجیبش!</p>
</body>
</html>
Sign up for free to join this conversation on GitHub. Already have an account? Sign in to comment